روز 13 آبان که در تقویم به عنوان روز مبارزه با استکبار جهانی نام‌گذاری شده، یادآور سه واقعه مهم در تاریخ معاصر ایران یعنی تبعید امام خمینی(ره) به ترکیه در 13 آبان 1343، شهادت و زخمی شدن تعدادی از دانش‌آموزان در 13 آبان 1357 و تسخیر لانه جاسوسی در 13 آبان 1358 است.

در ادامه شرح یکی از وقایعی که منجر به ثبت شدن نام 13 آبان 1357 در تاریخ انقلاب اسلامی شد، را می‌خوانید:

تسخیر سفارت آمریکا در ایران در سال 1358 در حالی رخ داد که تنها 9 ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران می گذشت؛ دانشجویان پیرو خط امام با حمله به سفارت آمریکا در خیابان تخت جمشید سابق که بعدها طالقانی نام گرفت آن را تصرف کردند.

تصرف سفارت آمریکا در تهران و به گروگان گرفتن ۶۶ دیپلمات آمریکایی که از 13 آبان 1358 تا 30 دی 1359 ادامه داشت با پذیرش قرارداد الجزایر از سوی دولت‌های ایران و آمریکا به پایان رسید و سرانجام گروگانهای آمریکایی در بند دانشجویان آزاد شدند.

در جریان اشغال سفارت، کارمندان سفارت تلاش کردند مدارک و اطلاعات محرمانه را از بین ببرند، اما دانشجویان پیرو خط امام توانستند بخش اعظمی از این اطلاعات را بازیافت کرده و حدود ۷۰ سند محرمانه که نشان دهنده خباثت های دولت آمریکا علیه ملت ایران و فعالیت های مخفی سازمان اطلاعاتی آمریکا در ایران بود را فاش کنند، امام خمینی (ره) از این اقدام دانشجویان به عنوان انقلاب دوم یاد کردند.

حركت دانشجويان تداوم حركتی بود كه از 15 خرداد 1342 آغاز شده و در 22 بهمن 1357 به پيروزی رسيده بود اما انقلاب اسلامی نمی‌توانست بدون خشكاندن ريشه‌های استعمار به حيات خود ادامه دهد و مردم ايران بايد مبارزه خود را برای جلوگيری از تكرار تجربه تاريخی 28 مرداد 1332 در داخل كشور ادامه می‌دادند.

هنگامی كه اسناد موجود در سفارت به دست آمد و گزارش‌های مستند دخالت آمريكا در امور داخلی ايران و طراحی توطئه‌های مختلف قبل و بعد از پيروزی انقلاب ـ آشكار شد؛ امام (ره‌) رهبری حركت دانشجويان را شخصاً برعهده گرفت و مبارزه عليه ريشه‌های نفوذ آمريكا در ايران به اوج رسيد. پس از تصرف لانه جاسوسی، نظر امام خمينی(ره) درباره مبارزه همزمان عليه استبداد سلطنتی و سلطه استعماری، به اثبات رسيد.
با افشای اسناد لانه جاسوسی، در عمل مشخص شد كه اگر مبارزه تنها با سقوط نظام استبدادی پايان يافته تلقی شود، باز هم امكان توطئه دشمنان و تكرار حوادث تلخ گذشته فراهم خواهد بود و آنچه اين نظريه را تكامل می‌بخشد، تحقيق عميق در اسناد لانه جاسوسی آمريكاست‌. علاوه بر اين‌، حركت دانشجويان و رهبری صحيح امام‌(ره‌)، اُبهت ظاهری و هيمنه خودساخته آمريكايی‌ها را در جهان فرو ريخت‌.
اين حركت دانشجويان خشم آمريكايی‌ها را برانگيخت و آنها كه ناتوان از درک ملتی استقلال‌طلب و آزاديخواه بودند، ضد جمهوری اسلامی ايران، به اقداماتی نظير فشار آوردن به مجامع بين‌المللی مانند سازمان ملل، سازمان كنفرانس اسلامی، شورای امنيت و...، ايجاد جو منفی تبليغاتی عليه دانشجويان مسلمان و برخی اقدامات ديگر دست زدند؛ اما پس از بی‌ثمر بودن اين اقدامات به اقدامات جدی‌تری روی آوردند؛ از جمله؛ قطع كامل روابط سياسی در 20 مهر 1359، حمله نظامی به ايران و تجاوز به خاک كشورمان كه به شكست مفتضحانه آنها در صحرای طبس انجاميد و نيز محاصره اقتصادی و بلوكه كردن دارايی‌ها و اموال ايران و در حال حاضر، اعمال فشارهای سياسی و اقتصادی به بهانه موضوع هسته‌ای كه هيچ‌كدام تاكنون در عزم ملت ايران برای مقابله با ظلم و بی‌عدالتی جهانی و منشأ اصلی آن در جهان يعنی استكبار جهانی ( آمريكا) خللی وارد نكرده است.

به محض انتشار خبرتسخیر لانه جاسوسی، مردم بسياری با خشم و انزجار مقابل لانه جاسوسی تجمع كرده و از حركت دانشجويان حمايت کردند. امام خمينی(ره) نيز در پيامی اين حركت را انقلاب دوم و بزرگتر از انقلاب اول ناميدند. به اين ترتيب روز 13 آبان سالروز تسخير سفارت آمريکا در ايران به دست دانشجويان غيور اين سرزمين درسال 1358، به نام روز "مبارزه با استکبار جهانی" در تاريخ کشور ايران به ثبت رسيد.

بیانات رهبر معظم انقلاب درباره تسخیر لانه جاسوسی آمریکا 1395/08/12

 روز سیزدهم آبان که نام آن را در کشور روز [مبارزه با] استکبار نهاده‌اند، به نظر من -ضمن اینکه آن نام، نام درستی است- روز جوان است؛ روز جوان مؤمن، جوان انقلابی، جوان شجاع، جوان دلاور، جوان مبتکر، جوانی که دست به کاری میزند که دشمن را از ابتکار، و از حرکت بازمیدارد. به این معنا روز جوان است.

از آن روز سالها گذشته لکن معنای آن روز همچنان باقی است. اینکه شنیدید امام این حرکت را انقلاب دوّم نامیدند، بی‌معنا نیست؛ از ساعات اوّل پیروزی انقلاب بلکه حتّی قبل از انقلاب دشمن درصدد توطئه برآمد. آمریکایی‌ها چند روز قبل از پیروزی انقلاب آدم فرستادند اینجا که شاید بتوانند یک کودتایی راه بیندازند و حرکت مردم را خنثی کنند که البتّه نتوانستند. بعد هم که انقلاب پیروز شد، انواع و اقسام تلاشها را کردند؛ چه تلاشهای سیاسی رسمی که سنای آمریکا از همان روزهای اوّل علیه جمهوری اسلامی موضع گرفت، اعلام خصومت کرد، اعلام تحریم کرد -که این راه‌های رسمی بود، راه‌های علنی بود- چه از راه‌های غیر علنی، که تماس گرفتند با عوامل خودشان، با مزدوران خودشان در داخل کشور که شاید بتوانند از حضور قومیّتهای مختلف برای ایجاد اختلاف در میان ملّت استفاده کنند، که تو دهنشان خورد. هم خود قومیّتهای ما -عرب ما، تُرک ما، کُرد ما، لُر ما، ترکمن ما، که همه آماج این توطئه بودند- در مقابل آمریکا ایستادند و هم جوانان مؤمن، جوانانی که آن روز، هنوز اسم پاسدار رویشان نبود، اسم بسیج رویشان نبود امّا به‌معنای حقیقی کلمه پاسدار انقلاب بودند و بسیجیِ راه انقلاب بودند، رفتند توطئه‌ی آمریکا را خنثی کردند. بنابراین آمریکایی‌ها از ساعت اوّل شروع کردند و اینها همه غیر از کارهایی بود که در داخل سفارت آمریکا همین‌جا در تهران انجام میگرفت.

بعد از آنکه جوانهای ما رفتند و این مرکز را تسخیر کردند و با زحمت زیاد توانستند کاغذهایی را که خرد شده بود، مدارکی را که در کاغذخردکن ریخته شده بود، گردآوری کنند، جمع کنند، به‌هم بچسبانند و به‌صورت کتاب دربیاورند، آن‌وقت معلوم شد که چه توطئه‌هایی هم در طول این مدّت در داخل سفارت آمریکا وجود داشته. این کتابها حدود هفتاد جلد است؛ شماها خوانده‌اید اینها را؟ چرا هیچ نشانی از مضامین برگزیده‌ی این کتابها در مجموعه‌ی مدارس ما، دبیرستان‌های ما، دانشگاه‌های ما نیست؟ چرا؟ این یکی از اعتراضهای من است. وزیر جدید محترم آموزش‌وپرورش اینجا در جلسه هستند؛ چرا اینها را داخل کتابهای درسی قرار نمیدهید؟ چرا نمیگذارید نسل جوان ما، نسل جدید ما بفهمد و بداند که آمریکا با اینجا چه کرده است و چه توطئه‌هایی زیر سر داشته؟

حرکت دانشجویان برای تسخیر سفارت، واکنش به این‌ همه خباثت بود که پیروزمندانه اتّفاق افتاد؛ یعنی جلوی تحرّک ابرقدرتِ پُرروی زیاده‌خواه آمریکا را در داخل کشور گرفت؛ انقلاب یعنی این.

منبع: سایت باشگاه خبرنگاران جوان